Takı Sanatının Tarihçesi

Tarihi insanlık tarihi kadar eski olan takının serüvenini izlemek, toplumsal tarihi, dolayısıyla toplumun değişimini ve eğilimlerini de izlemek anlamına gelir. Mücevher, her şeyden önce onu taşıyanın toplumsal durumunu sergilemenin bir aracıdır; ancak aynı zamanda aşkı ve bağlılığı da simgeler. Sanat tarihçileri için önemli bir diğer özelliği, mücevherlerin, ait oldukları dönemin sanatsal üslubunu en sofistike biçimde yansıtmasıdır.

Otuz bin yıl önce ölümün sessizliğinde doğdu takılar. İnsanoğlu, yanı başında susan nefesin geri dönmeyeceğini anladığında, belki son bir kez daha onu kutsamak, gittiği yerde huzur duymasını sağlamak, karanlığın kötülüklerinden korumak için mezarına taşlardan, boynuz ve kemiklerden, deniz kabuklarından yapılma boncuk dizileri, bilezikler ve yüzükler koydu.

Sonra başa çıkamadığı kötülüklerden, tehlikelerden kendisini de korumak için boynunu, kollarını, ellerini, başını, ayaklarını takılarla donattı; onları tanrılarına sundu. Bir de baktı volkanik camlara yansıyan görüntüsü, takılarla daha farklı, daha güzel... İşte dinin ötesine geçtiği o andan sonra taktıklarını bir daha hiç çıkarmadı; takıların güzelliğinde kendi güzelliğini buldu. 6000 yıl önce bu topraklarda, Anadolu'da madenlerin en büyüleyicisini, altını işleyebileceğini keşfetti ve altın, diğer tüm değerli madenler ve taşların da önüne geçti; takıların vazgeçilmezi oldu. Altın takılar, insanoğluna her şeyin, tüm dinsel amaçlarının, güzel görünme çabalarının ötesinde, yaşadığı toplum içinde soyut konumunun somut işaretini sundu.

Anadolu'da yaşamış olan tüm uygarlıklar dini ve estetik amaçlı olmak üzere pek çok takı yaratmıştır. Anadolu'da hüküm sürmüş olan Hititler, Urartular, Frigyalılar, İyonyalılar, Lidyalılar, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar, hepsi kendi takı stillerini geliştirmiştir.

Pek çok değişik mücevherat tarzı arasında, en önemli mücevherat stilini Anadolu'ya getirenler Selçuklular olmuştur. Türk mücevherat tekniği üzerindeki etkileri, Orta Asya çıkışlı olan Türkmen mücevheratı ile kendini göstermektedir. Bu mücevherat halen Türkmen göçebe kabileleri tarafından üretilmekte ve kullanılmaktadır. Bu takılar, geleneksel aletlerle üretilmesine karşın, mükemmel işçilikleri açısından modern teknoloji ile boy ölçüşebilecek niteliktedir. Gümüş ve altının yanında, renkli taşlar ve sembolik anlamları olan cam objelerin de kullanıldığı bu mücevherat hala Türkiye'de üretilmekte ve kullanılmaktadır. Geçmişte kullanılan üretim teknolojisi, hammadde ve formlar günümüzde de geçerliliğini korumaktadır. Bu mücevheratın taşıdığı sosyal, ekonomik ve antropolojik mesajlar bugün için de geçerlidir.

Osmanlı İmparatorluğu'nun büyümesi ve refaha ulaşması ile birlikte takı sanatı İstanbul'da önem kazanmıştır. Muhteşem Süleyman'ın saltanatı sırasında İstanbul dünyanın en önemli mücevherat merkezleri arasına girmiştir. Bu dönemde İstanbul'da mücevherat fuarlarının düzenlendiği tarihi kaynaklarda belirtilmektedir.

Bugün Türk mücevherat sanayi modern tasarım ve teknolojilerle birleşmiş, zengin kültürel bir mirası yansıtmaktadır.

Read More

Eski Yunan’da takı çok özel günlerde seyrek olarak kullanılırdı. Genellikle hediye amaçlı ve kadınlar tarafından güzelliklerini ve sosyal statülerini göstermek için kullanılırdı. Takı ve aksesuarların sahibini “nazar”dan ve kötülükten koruduğu veya sahibine doğaüstü güçler kattığı düşünülürdü. Ayrıca dini sembol olarak da insan hayatında yerini almaktaydı. Daha eski zamanlardan kaldığı düşünülen takı ve aksesuarların tanrılara adandığı tahmin edilmektedir.

Eski Yunan’da da takı ve aksesuarlar ölen kişiyle beraber gömülüyordu. Ama burada amaç Eski Mısır’daki gibi ölen kişinin eşyalarını ölümden sonraki yaşamına götürmesi için değil, ölen kişiyi onurlandırmaktı.

Eski Yunan Medeniyeti’nde  Takı Sanatı

     

Eski Yunan’da takı çok özel günlerde  seyrek olarak kullanılırdı. Genellikle hediye amaçlı ve kadınlar tarafından  güzelliklerini ve sosyal statülerini göstermek için kullanılırdı. Takı ve  aksesuarların sahibini “nazar”dan ve kötülükten koruduğu veya sahibine doğaüstü  güçler kattığı düşünülürdü. Ayrıca dini sembol olarak da insan hayatında yerini  almaktaydı. Daha eski zamanlardan kaldığı düşünülen takı ve aksesuarların  tanrılara adandığı tahmin edilmektedir.

     

Eski Yunan’da da takı ve aksesuarlar  ölen kişiyle beraber gömülüyordu. Ama burada amaç Eski Mısır’daki gibi ölen  kişinin eşyalarını ölümden sonraki yaşamına götürmesi için değil, ölen kişiyi  onurlandırmaktı.

Eski Roma’da Takı Sanatı

     

Romalılar, takı ve aksesuar yapımında  Avrupa kıtasındaki zengin kaynaklardan faydalanabiliyorlardı. Altın  kullandıkları gibi, bazen bronz ve daha eski zamanlarda da cam boncuklar ve  inci kullandıkları da görülmektedir. Yaklaşık 2000 yıl kadar önce Sri Lanka’dan  safir ve Hindistan’dan elmas ithal ettiler. Romalıların yönetimindeki  İngiltere’de, fosilleşmiş ağaç kabukları mücevher parçalarına dönüştürülüyordu.

     

Eski Yunan’da olduğu gibi Eski  Romalılar’da da takının nazardan korunma amaçlı kullanıldığı görülmekteydi.  Kadınların değişik çeşitte mücevher kullanmasına rağmen erkekler sadece yüzük  takabiliyordu. Hem erkekler hem de kadınlar yontulmuş taştan yüzük takıyorlar  ve bunları önemli belgelerde mühür olarak kullanabiliyorlardı. Bu gelenek Orta  Çağ kral ve asilleri tarafından da devam ettirildi.

Read More

GÜMÜŞ NEDİR

İlkçağ’ dan bu yana, doğada çok az bulunan gümüş (simgesi Ag; atom numarası 47; atom ağırlığı 107,88), parçalara bölünerek değiş tokuş aracı olarak kullanıldı. Mısır’ da daha I. Sülale döneminde (İ. Ö. 3 500), bu beyaz, metal, altına yeğ tutuluyor ve en yüksek değerden işlem görüyordu. Gümüş taşıyan maden filizi, öğütüldükten sonra cıva ile karıştırılarak malgamaya dönüştürülüyor, sonra malgama damıtılıp gümüş elde ediliyordu. Bir başka yöntem, gümüş bulunan kurşun filizlerini ısıtarak gümüşü ayırmaktı; çok ilgi çekici olan bu yöntemde, kurşun ve gümüş alaşımı, kurşunun tümü yükseltilinceye kadar yüksek sıcaklıkta ısıtılır. Gümüş eriyerek, kara renkte kurşun oksit tabakası altında ışık saçan, parlak bir tabaka halinde çökelir.

Günümüzde gümüşün kullanım alanı değişmiştir ve dünyada üretilen gümüşün ancak az bir bölümü kuyumculukta ve ayna yapımında kullanılmaktadır.

Gümüş, çok iyi ısı ve elektrik iletkenidir; çok ince yaprak ve tel haline getirilebilir.

• Gümüş, arı halde doğada çok seyrek bulunur. En önemli filizi, sülfür biçimindedir. Ama günümüzde üretilen gümüşün en büyük bölümü, kurşun ve bakır sanayisinde yan ürün olarak elde edilir.

Soda gibi bazlar, hidroklorik ya da asetik asit gibi asitler, gümüşü etkilemez. Ama bazı asitler güçlü yük-seltgenlerdir; bunlar, gümüşe etki ederek çözünmesine yol açar. Sülfürik asit ve nitrik asit örnek olarak gösterilebilir. Nitrik asit, gümüşe etki ederek gümüş nitrat verir; bu gümüş tuzu, öteki gümüş tuzlarının üretiminde kullanılır.

Özel bir tuz olan gümüş bromür, fotoğraf filmlerinin üstüne sürülen jelatine katılır. Filmin üstüne ışık düştüğünde, bromürdeki gümüş, karmaşık tepkimeler sonucunda açığa çıkar. Developman banyosunda bromür artığı temizlendiği zaman, açığa çıkmış gümüş tanecikleri kara izler bırakır. İşte siyahların beyaz, beyazların siyah göründüğü negatif filmler böyle elde edilir.

Read More

DOĞAL TAŞLAR

 Doğal taşlar, doğadan çıktıktan sonra ticari olarak işletilebilen en eski inşaat malzemeleridir. Tarih boyunca insanoğlu tarafından yapılarda ve anıtlarda güzelliği ve dayanıklılığı sebebiyle kullanılmıştır. Zamanla kullanımı artan doğal taşlar günümüzde özellikle inşaat, kaplama, döşeme, heykelcilik, yol yapımı, porselen ve cam sanayi (kuvars), optik sanayi ve süs eşyalarının yapımında kullanılmaktadır.  

Jeoloji bilimi içinde mineroloji MİNERALLERİ, petroloji ise KAYALARI inceleyen bilim dalıdır. Yeryüzü kaya kitlelerinden oluşmaktadır. Mineraller ise kaya kitleleri içinde bulunan, kararlı, özellikleri değişmeyen inorganik kimyasal elementler veya kompleks bileşiklerdir.

          Kaya ve minerallerin tanımlanması en iyi şekilde fiziksel özelliklerine göre yapılır.Bu özelliklerden bazıları; Sertlik, Özgül ağırlık, Kristal yapısı, Dilimlere ayrılabilme, magnetik, elektriksel ve ısı iletkenliği sayılabilir. Ayrıca kimyasal ve optik özellikleri de dikkate alınabilir. Çoğu mineraller kristal yapıya sahip olup  7 değişik kristal yapı şekillerinde bulunurlar.

          Taşlar (kayaçlar) bir veya birkaç mineralin bir araya gelmesiyle oluşan mineral topluluklarıdır. Bir kayaç tek bir mineralden oluşacağı gibi (ör: kireçtaşı bir kayaçtır ve sadece kalsit mineralinden oluşmuştur), bir kaç mineralin bir araya gelmesiyle de oluşabilir. (ör: granit bir kayaçtır ve kuvars, feldspat, mika, opak gibi minerallerden meydana gelmiştir). Buna göre mineraller metalik  ve metalik olmayan mineraller olarak 2 ye ayrılabilir. Metalik mineraller bakır, kurşun, altın, gümüş, demir, aliminyum vb., Metalik olmayan mineraller ise kükürt, grafit, kalsit, alçıtaşı, barit, kuvartz gibi. Kayaçlar stabil olmayıp çoğu zaman kil, kum, çakıl ve toprak haline dönüşürler.

           Taş ocaklarından, homojen atmosfer etkilerine dayanıklı teknolojık  özellikleri bakımından yapı işlerinde kullanmaya elverişli taşlara "doğal yapı taşları" denilmektedir.  Doğal yapı taşlarının kullanım yerleri genellikle temellerde, duvarlarda, kemer ve pencere kornişlerinde, zemin, duvar ve çatı kaplamalarında, agrega yapımında ve taş yünü elde etmede kullanılır.

Read More