sabah gazetesi'nin 10.01.2017 tarihli haberinin başlığıdır. bkz.
haberin başlığı okunduğunda sanki içene de satana da ceza veriliyor algısı yaratılmış. ancak durum gerçekte böyle değil. zaten haberin içeriği okunduğunda, açıklamayı yapan sağlık bakanlığı türkiye halk sağlığı kurumu tütün ve diğer bağımlılık yapıcı maddelerle mücadele daire başkanlığı'nın ifadelerinin bu yönde olmadığı aksine durumu gayet mantıklı ve doğru şekilde açıkladıkları görülmektedir. ancak, başkanlığın elektronik sigaranın sağlığa zararlı olduğu konusundaki görüşleri dayanaksız kalmış. zira, elektronik sigara likitlerinde bulunan maddelerin zararlı olduğu henüz kanıtlanamadığı gibi, konuyla ilgili olarak ingiltere'de ciddi araştırmalar yapılmıştır.
kısa bir soru cevapla durumu açıklayalım:
elektronik sigara türkiye'de yasak mıdır?
elektronik sigaranın içilmesi, satılması ve üretilmesi herhangi bir yasak kapsamında değildir. dolayısıyla da ceza kapsamında değildir. bir eyleme ceza verilebilmesi veya başka bir tür yaptırım uygulanabilmesi için kanunla düzenleme yapılmış olmalıdır. kanunla yapılmış bu tür bir düzenleme yoktur.
elektronik sigara kapalı yerlerde içilebilir mi?
hayır içilemez. çünkü 4207 sayılı kanunun 2. maddesi 6. fıkrasına göre, tütün içermeyen ancak tütün mamulünü taklit eder tarzda kullanılan her türlü nargile ve sigara, tütün ürünü kabul edilir. dolayısıyla sigaranın içilmesinin yasaklandığı alanlarda elektronik sigara veya elektronik nargile içilemez. elektronik sigarayı yasaklanmış yerlerde içenlere, sigara içenlere verilen ceza aynen uygulanabilmektedir.
elektronik sigaranın (cihazlarının, likitlerinin, kartuşlarının) ithali yasak mıdır?
hayır yasak değildir. ancak, türkiye ilaç ve tıbbi cihaz kurumu elektronik sigara isimli ürünlerin içermiş oldugu nikotin maddesi nedeniyle nikotin kartuşlarını tıbbi ürün, aktif maddeyi vücuda verme aracı olan cihazları ise tıbbi cihaz olarak değerlendirmiştir.
tıbbi ürün statüsündeki nikotin içeren kartuşlara ithal izinleri ancak sağlık bakanlığı tarafından ruhsatlandırıldıktan sonra, kontrol belgesi düzenlenmesi halinde verilmektedir. yani nikotin kartuşlarının replasman tedavisinde etkinliğini ve giivenilirligini ispatlayan belgeler sunulursa ve elektronik sigara cihazlarının ce işareti ve ilgili belgelere sahip olduğu belgelenirse bu ürünler, malların serbest dolaşımı ilkesine uygun olarak ithal izin belgesi veya kontrol belgesi gibi ilave bir belgeye ihtiyaç duymaksızın piyasaya arz edilebilmektedir. bkz. kaynak soru önergesi dolayısıyla bu konuda açık bir yasak yoktur. yasak olan ise, kontrol edilmemiş ve ruhsatlandırılmamış cihaz ve kartuşların ithali ve satılmasıdır. eğer elektronik sigaraya replasman tedavisi gözüyle bakılırsa, yani sigarayı bıraktırıcı bir ürün (tıbbi cihaz) olarak bakılırsa durum böyle anlaşılmalıdır. dünya sağlık örgütü elektronik sigaraların “sigara bırakma tedavisi” olarak toksisite çalışmaları da dahil yeterli çalışma yapılana kadar kabul edilemeyeceklerini vurgulamıştır. bu durumda kurumun görüşü ve uygulaması doğrudur. eğer elektronik sigara, replasman tedavisi amaçlı değil tamamen keyif amaçlı kullanılacaksa, kurumun yasaklama veya ruhsata bağlama yetkisi yoktur.
elektronik sigara, sigara bırakmak amacıyla değil de keyif için içiliyorsa durum nedir?
elektronik sigara, her zaman sigara bırakmak amacıyla içilmeyebilir. elektronik sigarayı keyif aracı olarak kullanan bir çok kişi vardır. bu durumda, elektronik sigara konusunda düzenleme yapma yetkisi tütün ve alkol piyasası düzenleme kurumuna geçer. tütün mamullerinin zararlarından korumaya yönelik üretim şekline, etiketlenmesine ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar hakkında yönetmelik'e göre tütün mamulü, genetik olarak değiştirilsin ya da değiştirilmesin tütün yaprağının tamamen veya kısmen hammadde olarak kullanılması ile yapılan içme, burna çekme, emme ya da çiğneme amaçlı tüm ürünleri kapsar. dolayısıyla içinde tütün yaprağından extrakt edilerek imal edilmiş nikotin bulunan likitler ve kartuşların ithali, üretimi, etiketlenmesi, piyasaya arzı, satış sınırlamaları tamamen tütün ve alkol piyasası düzenleme kurumu tarafından yapılmalıdır. ancak kurum bugüne kadar elektronik sigara alanına dair, sigara içme yasağı içerisine dahil etme haricinde ayrıca bir çalışma içine girmemiştir.
dünyada elektronik sigaraya yaklaşım nasıldır?
abd'nin bir kısım eyaletleri ile ingiltere'nin tamamı elektronik sigarayı desteklemektedir ve kamu sağlığı açısından sigaraya oranla daha az zararlı bulmaktadır. bu sebeple, elektronik sigaranın üretimi, tüketimi ve satışı konularında düzenleme yapmışlardır. yasak uygulanan ülkelere örnek olarak finlandiya verilebilir ki finlandiya’da 1 ocak 2012 tarihi itibariyle tütün yasağı yasasına e-sigara da dahil edilmiştir. nikotin içermeyen formların ise satışı serbesttir.? almanya’da nikotin içeren e- sigara formlarının sağlık bakanınca sözel olarak yasaklanacağı dile getirilmiş olmasına karşın halen satış ve kullanımları serbesttir.? italya’da 2012 tarihli yasayla e-sigara formlarının 16 yaş altı bireylere satışı yasaklanmıştır.? ingiltere’de e-sigara reklamları, satışı ve kullanımı serbesttir. ayrıca kamusal alanlarda da kullanılabilmektedir.? abd’de farklı eyaletlerde farklı uygulamalar mevcut olup bir kısmında yasaklama söz konusu olmazken new hampshire, arizona gibi bazı eyaletlerde küçüklere satışı yasaklanmıştır. new york eyaletinde ise küçüklere satış yasaklanırken kamusal alanlarda 100 feetlik alan içerisinde ve özel okulların girişlerinde kullanımı 2012 tarihi itibariyle yasaklanmıştır. bkz. kaynak
elektronik sigara sağlığa zararlı mıdır?
şu ana kadar yapılan çalışmalar, kesinlikle zararlı veya kesinlikle zararsız olduğunu kanıtlayamamıştır. kısa dönem çalışmalarda zararı gözlemlenmemiş ancak uzun vadeli etkilerinin gözlemlenmesi için de süreye ihtiyaç vardır. bugüne kadar görülen en kapsamlı çalışma #54201367 no'lu entry'de bahsedilen 113 sayfalık rapordur. rapor, ingiltere sağlık bakanlığı'nın kamu sağlığı dairesince hazırlanmış. raporda, ciddi bir araştırma sonucunda elektronik sigaranın zararlarının sigaraya göre %95 daha az zararlı olduğu tespit edilmiş. raporda defalarca üzerine basılan ve endişe edilen şey, elektronik sigaraların hiç sigara içmeyenler ile çocuklar tarafından özenilerek kullanılması. bkz. kaynak
elektronik sigara cihazlarının ve likitinin satışı engellenebilir mi?
şu an için doğrudan yasak içeren bir düzenleme yapılmadı. dolayısıyla, düzenleme yapılmadan cihazları ve likitlerin satışı, ticareti, ithalatı engellenemez. zaman zaman yurtdışından getirtilen cihaz, atomizer ve likit içeren bireysel postalarda gümrük memurunca engelleme yapılmaktadır. ancak bu engelleme fiili bir uygulama olup hukuka aykırıdır.
elektronik sigaranın, normal sigaraları bıraktırdığı iddia edilebilir mi?
hayır tam olarak iddia edilemez. zira, bu yöndeki araştırmalar sigaranın bırakılabildiğini ancak bu kez de elektronik sigaraya bağımlılığın devam ettiğini gösteriyor. ancak bu konuyu iyi düşünen ve sigara içenler yüzünden sağlık harcamalarının arttığını düşünen ingiltere gibi ülkeler, sigara replasman tedavisi olarak elektronik sigarayı resmi olarak öneriyor ve destekliyor. zararının normal sigaraya göre %95 daha az olması yeterli görülüyor. elektronik sigara, türkiye'de sigara bıraktırma aracı olarak pazarlanmamalıdır. eğer böyle pazarlanırsa, tıbbi cihaz kategorisine girer ve türkiye ilaç ve tıbbi cihaz kurumunun toplatma ve engelleme yetkisi gündeme gelir.
elektronik sigaralarla uçağa binilebilir mi?
evet binilebilir ama kesinlikle içilemez. abd, ingiltere ve bir çok ab ülkesinde elektronik sigara cihazları ve pillerinin özellikle kabinde yolcu yanına alınması (ağzı kilitli likit poşeti içinde olmak kaydıyla) sağlanmaktadır. uçağın kargo bölümüne girecek bavullarda elektronik sigara cihazı ve pilinin taşınması yasaktır. bunun sebebi, pil sebebiyle ortaya çıkacak bir yangın riskinin kabinde kolaylıkla yolcu veya mürettebat tarafından engellenebilmesi, ancak kargo bölümünde yangın riskini engelleyecek kimsenin bulunmamasıdır. bu yasak sadece elektronik sigara pilleri için değil diğer her tür cihazın lithium ion veya nickel kadmiyum pilleri için de geçerlidir.
elektronik sigara alanına devlet tarafından müdahale edilmeli midir?
evet edilmelidir. müdahale edilmedikçe piyasaya giren merdivenaltı / kötü kalitedeki cihazların pili patlayabilir, uygun koşullarda ve uygun formüllerle üretilmeyen likitler zehirleyebilir veya kalıcı hasara yol açabilir. bu sebeple, cihaz ve likit standartları açısından, üretimin / ithalatın lisanslanabilmesi ve denetlenmesi açısından tapdk bir an önce bu alana düzenleme yapmalıdır. ayrıca bu alandan kaynaklanan vergi kaybı da engellenebilir, kamuya vergi katkısı sağlanabilir.
düzenlenmesi gereken başka kısımlar da vardır: elektronik sigara ve ürünlerine 18 yaşından küçüklerin ulaşmasını ve satışının engellenmesi, tapdk lisanslı ve ruhsatlı bayilerde satışının sağlanması, vapeshop tarzı işletmelere ruhsat verilmesi çok daha iyi olacaktır.
haberin başlığı okunduğunda sanki içene de satana da ceza veriliyor algısı yaratılmış. ancak durum gerçekte böyle değil. zaten haberin içeriği okunduğunda, açıklamayı yapan sağlık bakanlığı türkiye halk sağlığı kurumu tütün ve diğer bağımlılık yapıcı maddelerle mücadele daire başkanlığı'nın ifadelerinin bu yönde olmadığı aksine durumu gayet mantıklı ve doğru şekilde açıkladıkları görülmektedir. ancak, başkanlığın elektronik sigaranın sağlığa zararlı olduğu konusundaki görüşleri dayanaksız kalmış. zira, elektronik sigara likitlerinde bulunan maddelerin zararlı olduğu henüz kanıtlanamadığı gibi, konuyla ilgili olarak ingiltere'de ciddi araştırmalar yapılmıştır.
kısa bir soru cevapla durumu açıklayalım:
elektronik sigara türkiye'de yasak mıdır?
elektronik sigaranın içilmesi, satılması ve üretilmesi herhangi bir yasak kapsamında değildir. dolayısıyla da ceza kapsamında değildir. bir eyleme ceza verilebilmesi veya başka bir tür yaptırım uygulanabilmesi için kanunla düzenleme yapılmış olmalıdır. kanunla yapılmış bu tür bir düzenleme yoktur.
elektronik sigara kapalı yerlerde içilebilir mi?
hayır içilemez. çünkü 4207 sayılı kanunun 2. maddesi 6. fıkrasına göre, tütün içermeyen ancak tütün mamulünü taklit eder tarzda kullanılan her türlü nargile ve sigara, tütün ürünü kabul edilir. dolayısıyla sigaranın içilmesinin yasaklandığı alanlarda elektronik sigara veya elektronik nargile içilemez. elektronik sigarayı yasaklanmış yerlerde içenlere, sigara içenlere verilen ceza aynen uygulanabilmektedir.
elektronik sigaranın (cihazlarının, likitlerinin, kartuşlarının) ithali yasak mıdır?
hayır yasak değildir. ancak, türkiye ilaç ve tıbbi cihaz kurumu elektronik sigara isimli ürünlerin içermiş oldugu nikotin maddesi nedeniyle nikotin kartuşlarını tıbbi ürün, aktif maddeyi vücuda verme aracı olan cihazları ise tıbbi cihaz olarak değerlendirmiştir.
tıbbi ürün statüsündeki nikotin içeren kartuşlara ithal izinleri ancak sağlık bakanlığı tarafından ruhsatlandırıldıktan sonra, kontrol belgesi düzenlenmesi halinde verilmektedir. yani nikotin kartuşlarının replasman tedavisinde etkinliğini ve giivenilirligini ispatlayan belgeler sunulursa ve elektronik sigara cihazlarının ce işareti ve ilgili belgelere sahip olduğu belgelenirse bu ürünler, malların serbest dolaşımı ilkesine uygun olarak ithal izin belgesi veya kontrol belgesi gibi ilave bir belgeye ihtiyaç duymaksızın piyasaya arz edilebilmektedir. bkz. kaynak soru önergesi dolayısıyla bu konuda açık bir yasak yoktur. yasak olan ise, kontrol edilmemiş ve ruhsatlandırılmamış cihaz ve kartuşların ithali ve satılmasıdır. eğer elektronik sigaraya replasman tedavisi gözüyle bakılırsa, yani sigarayı bıraktırıcı bir ürün (tıbbi cihaz) olarak bakılırsa durum böyle anlaşılmalıdır. dünya sağlık örgütü elektronik sigaraların “sigara bırakma tedavisi” olarak toksisite çalışmaları da dahil yeterli çalışma yapılana kadar kabul edilemeyeceklerini vurgulamıştır. bu durumda kurumun görüşü ve uygulaması doğrudur. eğer elektronik sigara, replasman tedavisi amaçlı değil tamamen keyif amaçlı kullanılacaksa, kurumun yasaklama veya ruhsata bağlama yetkisi yoktur.
elektronik sigara, sigara bırakmak amacıyla değil de keyif için içiliyorsa durum nedir?
elektronik sigara, her zaman sigara bırakmak amacıyla içilmeyebilir. elektronik sigarayı keyif aracı olarak kullanan bir çok kişi vardır. bu durumda, elektronik sigara konusunda düzenleme yapma yetkisi tütün ve alkol piyasası düzenleme kurumuna geçer. tütün mamullerinin zararlarından korumaya yönelik üretim şekline, etiketlenmesine ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar hakkında yönetmelik'e göre tütün mamulü, genetik olarak değiştirilsin ya da değiştirilmesin tütün yaprağının tamamen veya kısmen hammadde olarak kullanılması ile yapılan içme, burna çekme, emme ya da çiğneme amaçlı tüm ürünleri kapsar. dolayısıyla içinde tütün yaprağından extrakt edilerek imal edilmiş nikotin bulunan likitler ve kartuşların ithali, üretimi, etiketlenmesi, piyasaya arzı, satış sınırlamaları tamamen tütün ve alkol piyasası düzenleme kurumu tarafından yapılmalıdır. ancak kurum bugüne kadar elektronik sigara alanına dair, sigara içme yasağı içerisine dahil etme haricinde ayrıca bir çalışma içine girmemiştir.
dünyada elektronik sigaraya yaklaşım nasıldır?
abd'nin bir kısım eyaletleri ile ingiltere'nin tamamı elektronik sigarayı desteklemektedir ve kamu sağlığı açısından sigaraya oranla daha az zararlı bulmaktadır. bu sebeple, elektronik sigaranın üretimi, tüketimi ve satışı konularında düzenleme yapmışlardır. yasak uygulanan ülkelere örnek olarak finlandiya verilebilir ki finlandiya’da 1 ocak 2012 tarihi itibariyle tütün yasağı yasasına e-sigara da dahil edilmiştir. nikotin içermeyen formların ise satışı serbesttir.? almanya’da nikotin içeren e- sigara formlarının sağlık bakanınca sözel olarak yasaklanacağı dile getirilmiş olmasına karşın halen satış ve kullanımları serbesttir.? italya’da 2012 tarihli yasayla e-sigara formlarının 16 yaş altı bireylere satışı yasaklanmıştır.? ingiltere’de e-sigara reklamları, satışı ve kullanımı serbesttir. ayrıca kamusal alanlarda da kullanılabilmektedir.? abd’de farklı eyaletlerde farklı uygulamalar mevcut olup bir kısmında yasaklama söz konusu olmazken new hampshire, arizona gibi bazı eyaletlerde küçüklere satışı yasaklanmıştır. new york eyaletinde ise küçüklere satış yasaklanırken kamusal alanlarda 100 feetlik alan içerisinde ve özel okulların girişlerinde kullanımı 2012 tarihi itibariyle yasaklanmıştır. bkz. kaynak
elektronik sigara sağlığa zararlı mıdır?
şu ana kadar yapılan çalışmalar, kesinlikle zararlı veya kesinlikle zararsız olduğunu kanıtlayamamıştır. kısa dönem çalışmalarda zararı gözlemlenmemiş ancak uzun vadeli etkilerinin gözlemlenmesi için de süreye ihtiyaç vardır. bugüne kadar görülen en kapsamlı çalışma #54201367 no'lu entry'de bahsedilen 113 sayfalık rapordur. rapor, ingiltere sağlık bakanlığı'nın kamu sağlığı dairesince hazırlanmış. raporda, ciddi bir araştırma sonucunda elektronik sigaranın zararlarının sigaraya göre %95 daha az zararlı olduğu tespit edilmiş. raporda defalarca üzerine basılan ve endişe edilen şey, elektronik sigaraların hiç sigara içmeyenler ile çocuklar tarafından özenilerek kullanılması. bkz. kaynak
elektronik sigara cihazlarının ve likitinin satışı engellenebilir mi?
şu an için doğrudan yasak içeren bir düzenleme yapılmadı. dolayısıyla, düzenleme yapılmadan cihazları ve likitlerin satışı, ticareti, ithalatı engellenemez. zaman zaman yurtdışından getirtilen cihaz, atomizer ve likit içeren bireysel postalarda gümrük memurunca engelleme yapılmaktadır. ancak bu engelleme fiili bir uygulama olup hukuka aykırıdır.
elektronik sigaranın, normal sigaraları bıraktırdığı iddia edilebilir mi?
hayır tam olarak iddia edilemez. zira, bu yöndeki araştırmalar sigaranın bırakılabildiğini ancak bu kez de elektronik sigaraya bağımlılığın devam ettiğini gösteriyor. ancak bu konuyu iyi düşünen ve sigara içenler yüzünden sağlık harcamalarının arttığını düşünen ingiltere gibi ülkeler, sigara replasman tedavisi olarak elektronik sigarayı resmi olarak öneriyor ve destekliyor. zararının normal sigaraya göre %95 daha az olması yeterli görülüyor. elektronik sigara, türkiye'de sigara bıraktırma aracı olarak pazarlanmamalıdır. eğer böyle pazarlanırsa, tıbbi cihaz kategorisine girer ve türkiye ilaç ve tıbbi cihaz kurumunun toplatma ve engelleme yetkisi gündeme gelir.
elektronik sigaralarla uçağa binilebilir mi?
evet binilebilir ama kesinlikle içilemez. abd, ingiltere ve bir çok ab ülkesinde elektronik sigara cihazları ve pillerinin özellikle kabinde yolcu yanına alınması (ağzı kilitli likit poşeti içinde olmak kaydıyla) sağlanmaktadır. uçağın kargo bölümüne girecek bavullarda elektronik sigara cihazı ve pilinin taşınması yasaktır. bunun sebebi, pil sebebiyle ortaya çıkacak bir yangın riskinin kabinde kolaylıkla yolcu veya mürettebat tarafından engellenebilmesi, ancak kargo bölümünde yangın riskini engelleyecek kimsenin bulunmamasıdır. bu yasak sadece elektronik sigara pilleri için değil diğer her tür cihazın lithium ion veya nickel kadmiyum pilleri için de geçerlidir.
elektronik sigara alanına devlet tarafından müdahale edilmeli midir?
evet edilmelidir. müdahale edilmedikçe piyasaya giren merdivenaltı / kötü kalitedeki cihazların pili patlayabilir, uygun koşullarda ve uygun formüllerle üretilmeyen likitler zehirleyebilir veya kalıcı hasara yol açabilir. bu sebeple, cihaz ve likit standartları açısından, üretimin / ithalatın lisanslanabilmesi ve denetlenmesi açısından tapdk bir an önce bu alana düzenleme yapmalıdır. ayrıca bu alandan kaynaklanan vergi kaybı da engellenebilir, kamuya vergi katkısı sağlanabilir.
düzenlenmesi gereken başka kısımlar da vardır: elektronik sigara ve ürünlerine 18 yaşından küçüklerin ulaşmasını ve satışının engellenmesi, tapdk lisanslı ve ruhsatlı bayilerde satışının sağlanması, vapeshop tarzı işletmelere ruhsat verilmesi çok daha iyi olacaktır.
